Zagreb zoo
Even perfect als Zagreb tussen Boedapest, Wenen en Venetië gelegen is, schittert zoo Zagreb aan de rand van het romantisch aangelegde park Maksimir. Het is een klassieke dierentuin met wat achterstallig onderhoud en een groots vernieuwingsprogramma dat in 1990 is gestart en onverminderd doorgaat.
Observaties
Architectuur
Plattegrond en inrichting
De dierentuin aan de zuidkant van het park Maksimir ligt op twee eilanden en het vasteland. Je ziet er dezelfde diversiteit in houtachtige gewassen als in park Maksimir. Er staan nog bomen uit de tijd dat het Maksimir werd aangelegd. Vier oude platanen op het eerste eiland bij voorbeeld en de grootste en dikste moerascypres van het hele land. Park en dierentuin hebben dezelfde houten banken, lage hekken en paden. De dierentuin in zijn geheel is beschermd landschap.
Beelden
Een Napolitaanse visser bij de vijver en betonnen beeldhouwwerken (1925-28) van Jozo Turkalj, namelijk de leeuwen op de leeuwenbrug en de Egyptische beelden naast het reptielenhuis, moeten haast wel op de monumentenlijst staan.
Qua architectuur springen de leeuwenbrug, het apenpaviljoen en de historische toren op het eerste eiland eruit. Dit torentje van 1926 zou het allereerste verblijf zijn, dat bijna meteen ongeschikt voor dieren is verklaard.
Leeuwenverblijf 2014
Het leeuwenverblijf is ontworpen als een rotsheuvel (kopje). Kopjes zijn de eeuwenoude rotsachtige eilandjes die je boven de Afrikaanse graslanden ziet uitsteken. Inclusief buitenverblijf geopend op 14 juni 2014. Net als in Wildlands Adventure Zoo Emmen is het de bedoeling dat de leeuwen vol in het zicht liggen op een verwarmde rots.
Geschiedenis
1925 Oprichting
Na de eerste wereldoorlog richt Mijo Filipovic gesteund door burgemeester Vjekoslav Heinzelin in het 18e-eeuwse park Maksimir de eerste dierentuin in Zuidoost-Europa op. Iedereen nummer één! Hij is ook de eerste directeur. Drie vossen en drie bosuilen op het eerste eiland, dat was de zoo.
1928 Tijdelijke huisvesting in het centrum
In de goede oude tijd zouden enkele dieren tijdelijk verhuisd en tegen betaling te zien zijn geweest in de tuin van architect Otto Prister aan Jelacic Square 15C, het centrale plein van Zagreb. Dit op verzoek van vriend en collega Filipovic die hier waarschijnlijk naast inkomsten voor de zoo een mooie publieksstunt in zag.
Eeuwigdurende herinrichting
Vanaf 1990 is een grootscheepse reconstructie gaande. Roosters en draden van metaal maken plaats voor gecamoufleerde afscheidingen als greppels en waterpartijen met moerasvegetatie. In de ruimtelijke planning is aan dierenwelzijn gedacht door in de verblijven en met beplanting de oorspronkelijke leefomgevingen na te maken. Daken worden groen. In 2010 is er een algemeen ontwikkelplan gekomen met herkenbare aspiraties: educatie, dierenwelzijn en natuurbescherming naast thematisering en meer bezoekers. Het plan omvat:
- een leeuwenpaviljoen (2014)
- nieuw berenverbijf (2015, fase 1);
- nieuw zeeleeuwenverblijf;
- aansluiting Afrikaanse savanne op leeuwencomplex.
En dan ook nog een informatiecentrum bij de ingang, een 225m2 groot verblijf voor Afrikaanse vogels, voetgangersbruggen, beelden, restaurant met terras. Gedeeltelijk met EU-geld gefinancierd.
Bezoek juni 2010
Tegenover de groene kiosk voor de kaartjes is een bruggetje naar de oorspronkelijke zoo op het eerste en kleinste eiland, een heel groen voortuintje met bevers, otters en het torentje uit 1926. Aan een oever het beeld van de Napolitaanse visser.
Volgende brug ontsluit een tweede eilandje oorspronkelijk ingericht voor vogels. Gebeitelde tekst op een overwoekerd verblijf meldt dat dit pinguïnverblijf een gift van de stadsspaarbank Zagreb is. In 2010 zie je op dit eiland een zeehondenverblijf, een trapeziumvormige kooi met raven en gieren, een groot rond vogelverblijf in de buurt van kooien met uilen en verblijven aangeduid als Madagascar (ringstaartmaki's) en Australië (kangoeroes).
De leeuwenbrug komt inderdaad uit bij de leeuwen op het vasteland en bij een betonnen berenverblijf omgeven door een hoge wand die nog hoger lijkt door de lage waterstand in de gracht. Twee bruine beren doen aan opzitten. Hier staan de Egyptische beelden naast het reptielenhuis en ook het apenhuis. Na de beren aan de zuidkant drie Afrikaanse landschappen: savanne, moeras en woestijn met overwegend buitenverblijven. Aan het eind een café en onderkomens voor uiteenlopende dieren, aap, zeeleeuw, sneeuwluipaard. Aan de noordkant hoefdieren als kamelen en gebieden die Zuid-Amerika, Aziatische steppe en Indiaas subcontinent en China heten.
Plattegronden dierentuin Zagreb
Cijfers
- 27 juni 1925
- Diersoorten: 275
- Dieren: 2225
- 7 ha waarvan 1,5 ha water
- ~300.000 per jaar
- 1e zoo van Kroatië en van Zuidoost-Europa
- Klassieke zoo