Hamburg Zoo Stellingen
Het motto "Zo dichtbij, zo wild, zo mooi" kondigt aan wat een bezoek aan met je zal doen. In een tijd waarin men wilde dieren achter tralies houdt, zet Carl Hagenbeck (1844-1913) verschillende diersoorten uit eenzelfde gebied bij elkaar in grote openlucht-panorama's. Een daad zonder precedent.
Tekenen van gevangenschap zijn weggetoverd. Door ha-ha’s, onzichtbare greppels en overlappende zichtlijnen ontstaat een coulisselandschap waarin mens en dier één met de natuur zijn. Hagenbecks dierentuinconcept is vaak gekopieerd.
Observaties
Architectuur
Tussen 1897 en 1907, maakt Hagenbeck van 10 hectare grond een dierentuin met in het midden de kunstmatige rotsformatie. Hij wil levende panorama's. Zijn dierentuinpanorama's hebben een voorgrond, middenplan en achtergrond, vergelijkbaar met de opbouw van een romantisch landschapsschilderij of een theaterpodium. Op de voorgrond van het grand panorama Afrika een open visuele ruimte met water en niet-agressieve felgekleurde diersoorten als eenden en flamingo's. Het midden is bevolkt met struisvogels, antilopen en zebra's. Om het midden visueel te versterken ligt het hoger dan de voorgrond. De nog hoger geplaatste achtergrond laat roofdieren zien, leeuwen en gieren aan de voet van de berg. Op de berg die door beeldhouwer Urs Eggenschwyler is gemaakt, verblijven ibexen en manenschapen. De berg op de achtergrond is het focale punt zoals de Grand Rocher in dierentuin Vincennes in Parijs.
Vegetatie aan de zijkanten van het panorama en landschapselelementen als ha-ha's en hellingen versterken het framing mechanisme: prooi- en roofdieren in één alomvattend beeld.
In 1896, patenteert Hagenbeck het dierentuinpanorama. Het poolpanorama in dierentuin Wuppertal is een kopie van dat in dierentuin Hamburg.
Art Nouveau ingang
De historische art nouveau ingang van Moritz Lehmann is versierd met diersculpturen van Josef Pallenberg, ook de maker van de reusachtige dinosaurussen. De sculpturen van de Nubische krijger en de Indiaan van Rudolph Franke staan voor de tekijkzettingen van mensen, de ijsberen voor het poolpanorama en de leeuwen voor panorama Afrika. De monumentale poort is niet meer in gebruik als ingang.
Aziatische elementen
In 2003 is de nieuwe ingang af, met de kenmerkende 8 meter hoge giraffe van Stephan Balkenhol voor de deur. Delen van de pagode zijn in Nepal met de hand gemaakt en op de site in elkaar gezet. Het Thais paviljoen (2002) is nog een voorbeeld van veel handwerk en van decoratief gebruik van echt goud zelfs.
2004 Orang-oetanverblijf
Wetzel & von Seht leveren het orang-oetanverblijf op voorzien van een transparante koepel van ETFE folie met een doorsnede van 32 meter. Eenderde van de koepel kan dankzij een railsysteem open. Het verblijf voelt dan tegelijkertijd als binnen- en buitenverblijf aan.
2007 Aquarium
In 2007 opent het aquarium annex tropisch huis met krokodillen en lemuren. Het complex bevat twee miljoen liter zout water en 31.000 liter zoet water.
Geschiedenis
De legendarische geschiedenis van Tierpark Hagenbeck begint wanneer visboer Carl Hagenbeck sr een aantal per ongeluk gevangen zeehonden naast houten tobbes zet en aan het publiek toont. Een gillend succes en ook nog eens winstgevender dan de vishandel. In 1866, neemt Carl Hagenbeck jr de handelsmenagerie over om uit te groeien tot wereldwijd marktleider in de vangst en het vervoer van exotische dieren. Hofleverancier van dierentuinen ook.
Mensententoonstellingen
Hagenbeck en vriend Leutemann breiden uit met Völkerschauen (mensenshows), misschien vanwege de recessie en moordende concurrentie. In 1874, stellen ze een groep Laplanders uit Zweden op bij de rendieren. Het Hamburgs publiek vergaapt zich aan het dagelijks leven van "die anderen" met hun tenten, wapens, gereedschap en sleeën. Tot 1931, volgen er veel meer tekijkzettingen van mensen.
Showman en zachte dressuur
Showman Hagenbeck opent in 1887 zijn eerste circus. Om blije en actieve dieren te laten zien, legt hij zich toe op “zachte dressuur" op basis van natuurlijk diergedrag en zonder dwang.
Tweede Wereldoorlog
Na een luchtaanval in 1943 is het in anderhalf uur gedaan met de dierentuin. Voor 80% platgebombardeerd.
Bezoek oktober 2007
Bij de nieuwe ingang de 8m hoge giraf van Stephan Balkenhol. Op de plattegrond van de dierentuin staat de donkere berijder licht afgebeeld. In Hagenbeck 2007 tref je niet alleen op informatieborden sporen van vroeger aan. Op het randje van het bizonverblijf trekken mieren door een spoor dat Mierenstraat is gedoopt. Dressuur. Het publiek beleeft plezier aan het voederen. Hiervoor zijn tassen met in stukken gesneden fruit en groenten te koop. In het buitenverblijf staan verzorgers aan wie de olifanten braaf snoepje of muntje teruggeven wanneer het publiek dit uitdeelt. Dressuur. Vanaf de kunstmatige berg kun je de historische dressuurhal overigens zien liggen.
Plattegronden dierentuin Hamburg
1 Grote vogelmeer 2 Afrikaanse steppe 3 Sneeuwuilen 4 Leeuwen 5 Elandantilopen 6 Giraffen 7 Moerasantilope 8 Manenschapenrots 9 Fernandez rots 10 Zuid-Amerika 11 Kangoeroes 12 Indische antilope & axishert 13 Apenrots en otterhuis 14 Guanaco's & struisvogels 15 Muntjaks & Chinese kraanvogels 16 Poema's 17 Bizons 18 Wapiti's |
19 Veelvraten 20 Chinese panter 21 Bijen 22 Tijgerjungle 23 Urwelttiere 24 Birmese tempelruïne 25 Neusberen 26 Jaks 27 Olifanten 28 Indische neushoorns 29 Olifanten- en neushoornhuis 30 Dolfinarium 31 Dromedarissen 32 Tropisch huis & mensapen 33 Pony's, Poitou ezels en springbokken 34 Lama's en geiten 35 Onagers 36 Ritje op olifanten of dromedaris |
37 Resusapen en 38 Kinderspeelplaats 39 Cavia- en konijnendorp 40 Lynxen 41 Zeboes 42 Kodiakberen 43 Pelikanen 44 Kamelen 45 Japans eiland 46 Mandrils 47 Grevy zebra's, koedoes 48 Vogelvoliere 49 Manenwolven 50 Steltvogels 51 Vogelhuis 52 Pinguïns 53 Robben 54 Poolpanorama met ijsberen |
1 Nepalese pagodetempel 2 Olifantenverblijf 3 Zoo-school 4 Info, zakken voer, wagentjes 5 Olifanten: moeder en kind 6 Olifanten 7 Olifanten, verblijf bul 8 Aziatische steppe (kamelen) 9 Neusberen 10 Bavianenrots 11 Zuidamerikaanse reuzenotter 12 Insekten 13 Tuin van de beheerder 14 Ara's, eenden 15 Roze pelikanen 16 Capibara's en konijnendorp 17 Bruine beren 18 Historische Jugendstil toren 19 Standbeeld Carl Hagenbeck 20 Gedenkteken wederopbouw 20 Show exotische dieren en vogels 21 Kleine apen 22 Kinderboerderij (geiten, kippen) |
23 Huisdieren (pony, paard, ezel) 24 Ponyrijden 25 Huisdieren (schaap, rat, varken) 26 Zuidamerikaanse volière 27 Tapirs 28 Chinese kraanvogels & muntjaks 29 Vogelweide 30 Vogelhuis 31 Humboldt-pinguins 32 Zeeleeuwen & zeehonden 33 IJsberen 34 Manenerobben 35 Zomerrestaurant Flamingo Lodge 36 Afrika-panorama en vogelmeer 37 Penseeloorzwijnen 38 Afrikaanse steppe 39 Mandrils 40 Stekelvarkens 41 Leeuwengrotto 42 Giraffen, koedoes, impala's 43 Giraf voeren (niet meer) 44 Manenschapenrots |
45 Himalayathargeitenrots
|
Cijfers 2007 vs 2016
- 7 mei 1907
- Diersoorten: 210 vs 530
- Dieren: 2500 vs 14.300
- 27 ha vs 25
- ca 1 miljoen per jaar
- Hagenbeckproject
Bronnen / Links
"Savages and Beasts: The Birth of the Modern Zoo" by Nigel Rothfels, published by John Hopkins University Press
Financial Times, The disturbing story behind Hagenbeck’s circus